Hier bespreken we de invloed van het elektrisch net. In het hiernavolgende artikel bespreken we de invloed van zenders.
Laagfrequente straling:
Elektriciteitsinstallaties veroorzaken elektrische en magnetische wisselvelden.
Omdat wisselvelden natuurvreemd is, moeten we er geducht voor zijn.
Ons elektriciteitsnet functioneert op 50 Hz.
Invloeden van buitenaf zijn bovengrondse hoogspanningslijnen en -cabines.
Invloed van binnenshuis zijn de elektrische toestellen en leidingen.
Elektrostress:
Als de belasting van deze velden op ons lichaam te hoog is , spreekt men van elektrostress . Bij sterke velden zal men in eerste instantie prikkelbaarheid constateren. Het kan verder leiden tot hartproblemen, en tumors zoals leukemie (blijkbaar eerder bij kinderen. Het is niet vreemd een verhoging van deze klachten te constateren in de invloedssfeer van hoogspanningskabels. Rechtstreeks verband met een ziekte is moeilijk te leggen omdat de ontwikkeling van een ziekte ook een samenspel is met andere factoren. Dat maakt dat er evengoed studies zijn die de samenhang aantonen als die ze ontkrachten. Laat ons eerlijk zijn en beseffen dat wij als gebruiker onvoldoende in de mogelijkheid zijn om daarrond uitsluitsel te geven, maar we kunnen wel aandacht hebben voor de waarschuwende berichten.
Het lijkt verstandig om zelf een keuze te maken en eventueel preventief maatregelen te nemen en niet te wachten op een door ieder aanvaarde slotbevinding over deze polemiek. ( Zie ook hierover in het volgend artikel over HF-velden, waar ik ook energetische onderzoeksmethoden aanhaal.)
Meting:
Er zijn speciale meettoestellen voor deze velden, alsook om de belasting op uw lichaam te meten ( capacitieve meting).
Dan is het kwestie van te weten welke waarden toegelaten zijn.
Naargelang wie ze uitvaardigt, zijn er grote verschillen.
Elektrische velden : gemeten in volt per meter (V/m)
Bouwbiologische maximumwaarde:
• 1 V/m, ideaal
• 5 à 50 V/m : zeker maatregelen te nemen.
ICNIRP , Europa , België> :maximumwaarde:
( ICNIRP = international commission for non-ionizing radiation protection)
• 5000 V/m
Magnetische velden : Fluxdichtheid gemeten in nanoTeslavolt (nT)
Bouwbiologische maximumwaarde:
• < 10 nT, ideaal
• 100 à 500 nT: zeker maatregelen te nemen.
ICNIRP /Europa :maximumwaarde:
• 100 000nT ( 100µT)
Vlaanderen :maximumwaarde:
• 10 000nT binnen( 10µT)
Er is dus een groot verschil tussen de eerste voorzichtige benadering en de officiële.
Uiteraard zijn er vele onderzoeken gebeurd.
De Nederlandse Gezondheidsraad constateert een statistisch verband ts leukemie bij kinderen en het wonen onder een hoogspanningslijn.
Het Vlaams Steunpunt voor beleidsrelevant onderzoek haalt o.a. de vele studies aan, waarbij in de ene een verband mogelijk geacht wordt en in de andere niet.
Om de al aangehaalde redenen is de correlatie niet rechtlijnig te vinden en is het een bezorgdheid ook van de overheden maar is het moeilijk om uitsluitsel te vinden.
In 2011 heeft de Nederlandse regering om een aantal woningen onder hoogspanningslijnen uit te kopen.
Het bovenstaande maakt dat men juridisch voldoet als men onder de officiële grenzen blijft. Niets zegt echter dat dit de juiste ondergrens is.
Zonder uitspraken te doen over wanneer het schadelijk is, belet niets ons om de voorzichtige benadering te hanteren en toch maatregelen te treffen zelfs bij waarden onder de officiële norm.
EM-velden van buitenaf.
• Hoogspanningskabels: Alhoewel de velden moeten gemeten worden, kan men toch, als eerste inschatting, bijvoorbeeld bij leidingen van 150 000 Volt invloed verwachten tot een 300 m.
• Hoogspanningscabines: uit metingen blijkt dat er dikwijls al een afscherming is in de cabines.
EM-velden binnen een gebouw
• Rond elektrische toestellen zijn ook velden , die soms zelfs sterker zijn dan die van hoogspanningskabels, tenminste dicht bij het toestel. Omdat het gebruik ervan meestal tijdelijk is, is dit niet zo een punt.
• Er zijn echter wel toestellen die permanent werken, zoals elektrische boilers. Daar is het belangrijk dat ze vooral niet dicht bij een bed staat. Zelfde aandacht voor ijskast, elektrische oven, de meterkast en omvormers van PV-panelen.
• Rond de leidingen en stopcontacten zijn ook velden.
• Het belangrijkste is de bedden zo vrij mogelijk te houden van EM –invloeden. Daarom zijn best mechanische wekkers of op batterijen te gebruiken, elektrische dekens enkel te gebruiken om vooraf het bed te verwarmen en voor het slapen ze uit te schakelen en zijn (bij nieuwbouw ) niet afgeschermde leidingen onder en vlak bij het bed te vermijden.
Beschermende maatregelen tegen velden van buitenaf in een bestaand gebouw:
• LF-velden worden het efficiëntst afgeschermd door mu-metaal ( Nikkel + ijzer + koper+molybdeen) Dit is echter duur en wordt eerder toegepast vb in hoogspanningscabines.
• Slapen in een koolstofhoudend deken.
• Slapen onder een klamboe met acrylvezel grafiet en koolstof of met verzilverde koperdraden. Het laatste werkt volgens het Faraday-effect.
• Muren in de richting van de bron bekleden met afschermvlies
• Muren in de richting van de bron verven met speciale verf ( met koolstof en grafiet)
• Ramen in de richting van de bron voorzien van een speciale folie
• Ramen in de richting van de bron voorzien van afschermende gordijnen.
• Een scherm van bomen kunnen velden doen verminderen.
Zie i.v.m. Faraday effect artikel over HF.
Beschermende maatregelen tegen interne velden in een bestaand gebouw:
• Slapen in een deken of klamboe ,zoals hierboven vermeld
• Eventueel de muur achter het bed bekleden met afschermvlies als daar de velden te hoog zijn of schilderen met afschermende verf. Er bestaat ook een afschermplaat voor onder het bed. Dit is enkel wanneer velden niet op een andere manier kunnen uitgeschakeld worden vb als de storingsbron in een belendend gebouw is.
• ’s Nachts de elektrische installatie uitschakelen vb kring van slaapkamer.
• Om tijdelijk de elektrische installatie uit te schakelen is de toepassing van netvrijschakelaars handiger.
• Stetzer Electric ( US) heeft Graham Stetzerizer- filters ,te plaatsen in stopcontacten .
• Toepassen van compenserende neutralisators ( zie volgend artikel over neutralisators)
Beschermende maatregelen tegen interne velden in nieuwbouw:
• Hier heeft men het voordeel dat men kan zorgen dat de installatie zelf arm is aan EM-velden. Daarvoor wordt alles zo veel mogelijk dubbelpolig voorzien en worden ‘bio-kabels’ gebruikt, dwz kabels die de velden niet doorlaten en afgeschermde stopkontakten.
• Daarnaast kunnen Em –velden aardig beperkt worden bij toepassing van domotica-achtige systemen of relaisschakelingen.
Etienne Hoeckx
PS: publicaties :
-Wolfgang Maes, ‘Stress durch Strom und Strahlung’, Neubeuern 2004.
-M . Haes, ‘Elektrostress & Gezondheid’ , 2005
-van Huffelen, Onzichtbare risico’s in het draadloze tijdperk;2008
-Rapport over hoogspanning van Vlaams Steunpunt voor beleidsrelevant onderzoek afd. Milieu en gezondheid.
-Richtlijnen SBM 2008
PS :Materiaal etc.:
- beschermende kledij en dekens met polycarbonaat (cosmovital via www.iProtect.be en wwww.Waschbär.de) ( blijkbaar enkel voor LF)
- afschermmaterialen, netvrijschakelaars etc: vb www.Biologa.de, ook verkrijgbaar via www.Domisan.be , en www.woonbiologie.nl, www.gigahertz.de
- netvrijschakelaars etc: www.pso.be; www.biologa.de
-mu-metaal : www.shieldingtechnologies.nl; www.shieldingsystems.eu
- Stetzerizer Filter via www.Shieldingtech.nl
-diversen : www.vitalitools.nl
PS verenigingen
-www.stralingsvrijwonen.nl
-www.stralingsarmvlaanderen.be
Elektriciteitsinstallaties veroorzaken elektrische en magnetische wisselvelden.
Omdat wisselvelden natuurvreemd is, moeten we er geducht voor zijn.
Ons elektriciteitsnet functioneert op 50 Hz.
Invloeden van buitenaf zijn bovengrondse hoogspanningslijnen en -cabines.
Invloed van binnenshuis zijn de elektrische toestellen en leidingen.
Elektrostress:
Als de belasting van deze velden op ons lichaam te hoog is , spreekt men van elektrostress . Bij sterke velden zal men in eerste instantie prikkelbaarheid constateren. Het kan verder leiden tot hartproblemen, en tumors zoals leukemie (blijkbaar eerder bij kinderen. Het is niet vreemd een verhoging van deze klachten te constateren in de invloedssfeer van hoogspanningskabels. Rechtstreeks verband met een ziekte is moeilijk te leggen omdat de ontwikkeling van een ziekte ook een samenspel is met andere factoren. Dat maakt dat er evengoed studies zijn die de samenhang aantonen als die ze ontkrachten. Laat ons eerlijk zijn en beseffen dat wij als gebruiker onvoldoende in de mogelijkheid zijn om daarrond uitsluitsel te geven, maar we kunnen wel aandacht hebben voor de waarschuwende berichten.
Het lijkt verstandig om zelf een keuze te maken en eventueel preventief maatregelen te nemen en niet te wachten op een door ieder aanvaarde slotbevinding over deze polemiek. ( Zie ook hierover in het volgend artikel over HF-velden, waar ik ook energetische onderzoeksmethoden aanhaal.)
Meting:
Er zijn speciale meettoestellen voor deze velden, alsook om de belasting op uw lichaam te meten ( capacitieve meting).
Dan is het kwestie van te weten welke waarden toegelaten zijn.
Naargelang wie ze uitvaardigt, zijn er grote verschillen.
Elektrische velden : gemeten in volt per meter (V/m)
Bouwbiologische maximumwaarde:
• 1 V/m, ideaal
• 5 à 50 V/m : zeker maatregelen te nemen.
ICNIRP , Europa , België> :maximumwaarde:
( ICNIRP = international commission for non-ionizing radiation protection)
• 5000 V/m
Magnetische velden : Fluxdichtheid gemeten in nanoTeslavolt (nT)
Bouwbiologische maximumwaarde:
• < 10 nT, ideaal
• 100 à 500 nT: zeker maatregelen te nemen.
ICNIRP /Europa :maximumwaarde:
• 100 000nT ( 100µT)
Vlaanderen :maximumwaarde:
• 10 000nT binnen( 10µT)
Er is dus een groot verschil tussen de eerste voorzichtige benadering en de officiële.
Uiteraard zijn er vele onderzoeken gebeurd.
De Nederlandse Gezondheidsraad constateert een statistisch verband ts leukemie bij kinderen en het wonen onder een hoogspanningslijn.
Het Vlaams Steunpunt voor beleidsrelevant onderzoek haalt o.a. de vele studies aan, waarbij in de ene een verband mogelijk geacht wordt en in de andere niet.
Om de al aangehaalde redenen is de correlatie niet rechtlijnig te vinden en is het een bezorgdheid ook van de overheden maar is het moeilijk om uitsluitsel te vinden.
In 2011 heeft de Nederlandse regering om een aantal woningen onder hoogspanningslijnen uit te kopen.
Het bovenstaande maakt dat men juridisch voldoet als men onder de officiële grenzen blijft. Niets zegt echter dat dit de juiste ondergrens is.
Zonder uitspraken te doen over wanneer het schadelijk is, belet niets ons om de voorzichtige benadering te hanteren en toch maatregelen te treffen zelfs bij waarden onder de officiële norm.
EM-velden van buitenaf.
• Hoogspanningskabels: Alhoewel de velden moeten gemeten worden, kan men toch, als eerste inschatting, bijvoorbeeld bij leidingen van 150 000 Volt invloed verwachten tot een 300 m.
• Hoogspanningscabines: uit metingen blijkt dat er dikwijls al een afscherming is in de cabines.
EM-velden binnen een gebouw
• Rond elektrische toestellen zijn ook velden , die soms zelfs sterker zijn dan die van hoogspanningskabels, tenminste dicht bij het toestel. Omdat het gebruik ervan meestal tijdelijk is, is dit niet zo een punt.
• Er zijn echter wel toestellen die permanent werken, zoals elektrische boilers. Daar is het belangrijk dat ze vooral niet dicht bij een bed staat. Zelfde aandacht voor ijskast, elektrische oven, de meterkast en omvormers van PV-panelen.
• Rond de leidingen en stopcontacten zijn ook velden.
• Het belangrijkste is de bedden zo vrij mogelijk te houden van EM –invloeden. Daarom zijn best mechanische wekkers of op batterijen te gebruiken, elektrische dekens enkel te gebruiken om vooraf het bed te verwarmen en voor het slapen ze uit te schakelen en zijn (bij nieuwbouw ) niet afgeschermde leidingen onder en vlak bij het bed te vermijden.
Beschermende maatregelen tegen velden van buitenaf in een bestaand gebouw:
• LF-velden worden het efficiëntst afgeschermd door mu-metaal ( Nikkel + ijzer + koper+molybdeen) Dit is echter duur en wordt eerder toegepast vb in hoogspanningscabines.
• Slapen in een koolstofhoudend deken.
• Slapen onder een klamboe met acrylvezel grafiet en koolstof of met verzilverde koperdraden. Het laatste werkt volgens het Faraday-effect.
• Muren in de richting van de bron bekleden met afschermvlies
• Muren in de richting van de bron verven met speciale verf ( met koolstof en grafiet)
• Ramen in de richting van de bron voorzien van een speciale folie
• Ramen in de richting van de bron voorzien van afschermende gordijnen.
• Een scherm van bomen kunnen velden doen verminderen.
Zie i.v.m. Faraday effect artikel over HF.
Beschermende maatregelen tegen interne velden in een bestaand gebouw:
• Slapen in een deken of klamboe ,zoals hierboven vermeld
• Eventueel de muur achter het bed bekleden met afschermvlies als daar de velden te hoog zijn of schilderen met afschermende verf. Er bestaat ook een afschermplaat voor onder het bed. Dit is enkel wanneer velden niet op een andere manier kunnen uitgeschakeld worden vb als de storingsbron in een belendend gebouw is.
• ’s Nachts de elektrische installatie uitschakelen vb kring van slaapkamer.
• Om tijdelijk de elektrische installatie uit te schakelen is de toepassing van netvrijschakelaars handiger.
• Stetzer Electric ( US) heeft Graham Stetzerizer- filters ,te plaatsen in stopcontacten .
• Toepassen van compenserende neutralisators ( zie volgend artikel over neutralisators)
Beschermende maatregelen tegen interne velden in nieuwbouw:
• Hier heeft men het voordeel dat men kan zorgen dat de installatie zelf arm is aan EM-velden. Daarvoor wordt alles zo veel mogelijk dubbelpolig voorzien en worden ‘bio-kabels’ gebruikt, dwz kabels die de velden niet doorlaten en afgeschermde stopkontakten.
• Daarnaast kunnen Em –velden aardig beperkt worden bij toepassing van domotica-achtige systemen of relaisschakelingen.
Etienne Hoeckx
PS: publicaties :
-Wolfgang Maes, ‘Stress durch Strom und Strahlung’, Neubeuern 2004.
-M . Haes, ‘Elektrostress & Gezondheid’ , 2005
-van Huffelen, Onzichtbare risico’s in het draadloze tijdperk;2008
-Rapport over hoogspanning van Vlaams Steunpunt voor beleidsrelevant onderzoek afd. Milieu en gezondheid.
-Richtlijnen SBM 2008
PS :Materiaal etc.:
- beschermende kledij en dekens met polycarbonaat (cosmovital via www.iProtect.be en wwww.Waschbär.de) ( blijkbaar enkel voor LF)
- afschermmaterialen, netvrijschakelaars etc: vb www.Biologa.de, ook verkrijgbaar via www.Domisan.be , en www.woonbiologie.nl, www.gigahertz.de
- netvrijschakelaars etc: www.pso.be; www.biologa.de
-mu-metaal : www.shieldingtechnologies.nl; www.shieldingsystems.eu
- Stetzerizer Filter via www.Shieldingtech.nl
-diversen : www.vitalitools.nl
PS verenigingen
-www.stralingsvrijwonen.nl
-www.stralingsarmvlaanderen.be